RESILIENCE – REligious Studies Infrastructure: tooLs, Experts, conNections and CEnters/Infrastruktura za religijske studije: alati, stručnjaci, veze i centri

Project ID:                             H2020-INFRADEV-2019-2

Koordinator projekta:         FONDAZIONE PER LE SCIENZE RELIGIOSE GIOVANNI XXIII (FSCIRE)

Trajanje projekta:                Dvije godine (Oktobar 2019 – oktobar 2021)

Ukupni budžet projekta:      2.179.161,25  EUR

Ukupni budžet UNSA:         80.757,50 EUR

Horizon 2020 POZIV: H2020-INFRADEV-2018-2020 (Razvoj i dugoročna održivost novih pan-evropskih istraživačkih infrastruktura/Development and long-term sustainability of new pan-European research infrastructures)

Sažetak:

RESILIENCE (REligious Studies Infrastructure: tooLs, Experts, conNections and Centers) je projekat u okviru EU programa za istraživanje i razvoj H2020 u čijoj je aplikaciji uspješno učestvovao Fakultet islamskih nauka Univerziteta u Sarajevu.

Kroz projekat RESILIENCE žele se kreirati, odabrati i testirati digitalne i fizičke infrastrukture, kroz koje će biti moguće generirati, očuvati i transferirati znanje između akademske i religijske zajednice, te drugih grupa na koje posljedično utiču religijska istraživanja.

Sveobuhvatni cilj projekta RESILIENCE jeste stvaranje, odabir i testiranje procesa i funkcija kroz koje je moguće vratiti znanje, posredovati u razmjeni među različitim specijaliziranim i sveobuhvatnim pristupima religiji, te prikupiti rezultate i osigurati način za sve efikasnija istraživanja (investiranje novca u proizvodnju znanja), kao i više inovacija (investiranje znanja za proizvodnju novca); uopćeno govoreći: kreirati evropsku istraživačku infrastrukturu koja će omogućiti postavljanje novih granica u istraživanjima u oblasti religijskih studija.

Ciljevi:

Svrha ovog projekta je doći do rezultata i iskustava koji će omogućiti da se kroz RESILIENCE ostvare sljedeće aktivnosti:

1. Priprema i aplikacija za projektni prijedlog za naredni ciklus ESFRI mape puta (ESFRI Roadmap);
2. Dalje unapređenje i razvoj projektnog prijedloga za prezentaciju na ESFRI Forumu;
3. (U slučaju uspjeha) izrada pripremne faze prijedloga.

Pregled ključnih projektnih akcija i rokova:

Članovi konzorcija:

1. Fondazione per le Scienze Religiose Giovanni XXIII (FSCIRE), Italija (Koordinator)1. Fondazione per le Scienze Religiose Giovanni XXIII (FSCIRE), Italija (Koordinator)
2. Westfälische Wilhelms-Universität Münster (WWU Münster), Njemačka
3. École Pratique des Hautes Études (EPHE), Francuska
4. Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven), Belgija
5. Leibniz Institut für Europäische Geschichte (IEG), Njemačka
6. Uniwersytet Warszawski (UNIWARSAW), Poljska
7. Institut für Angewandte Informatik (INFAI), Njemačka
8. Theologische Universiteit Apeldoorn (TUA), Holandija
9. Sofiiski Universitet Sveti Kliment Ohrdiski (UNISOFIA), Bugarska
10. Volos Academy for Theological Studies (VOLOS ACADEMY), Grčka
11. Univerzitet u Sarajevu (UNSA), Bosna i Hercegovina
12. Albanian University – Universitas Fabrefacta Optime (UFO), Albanija

Radni paketi – aktivnosti:

1. Organizacija, upravljanje kvalitetom i inovacije (Organisation, Quality and Innovation Management)
2. Istraživanje i mapiranje (Exploration and Mapping)
3. Upravljanje podacima (Data Management)
4. Tehničke pretpostavke, idejno rješenje i provjera (Technical requirements, conceptual design and validation)
5. Komunikacije i diseminacija (Communication and Dissemination)
6. Utjecaj (Impact)
7. Održivi poslovni model (Sustainable business model)
8. Upravljanje, pristupna politika i upravljanje ljudskim potencijalima (Governance, access policy and human resources ma­nagement)

Projektni tim Univerziteta u Sarajevu

1. Prof. dr. Ahmet Alibašić, Fakultet islamskih nauka, voditelj projekta
2. Prof. dr. Dženana Husremović, Rektorat UNSA
3. Prof. dr. Pavle Mijović, Katolički bogoslovni fakultet
4. Ass. Mirzeta Brkić, MA, Fakultet islamskih nauka
5. Ass. Ahmed Čolić, Fakultet islamskih nauka
6. Saša Madacki, Rektorat (WP3)
7. Nina Begović, Rektorat (WP1, WP5, stručna podrška – PP izvještavanje)
8. Kenan Filipović, Rektorat (stručna podrška, pravni poslovi)
9. Merisa Kurtanović, Rektorat (stručna podrška, finansijsko poslovanje)
10. Administrativna podrška (Rektorat UNSA)

Doprinos Univerziteta u Sarajevu u konzorciju projekta ogleda se u sposobnosti okupljanja većine centara koji se bave istraživanjima Islama u jednu mrežu. Kroz Fakultet islamskih nauka i Gazi Husrev-begovu biblioteku, Univerzitet je razvio intenzivnu saradnju sa dvadesetak centara i univerziteta koji se bave istraživanjima Islama i sličnih tema od digitalizacije islamskog kulturnog naslijeđa do efekata digitalizacije na muslimanske zajednice, te kreiranje i transfer znanja. Dodatno, Katolički bogoslovni fakultet kao i druge organizacione jedinice Univerziteta daju dodatni doprinos razvoju inovativnih pristupa religijskim studijima i među-religijskim odnosima.

Najveći doprinos tima UNSA očekuje se u radnim paketima 1, 5 i 6.

Četiri nova projekta Univerziteta u Sarajevu odobrena u okviru programa Horizont 2020 Univerzitet u Sarajevu preuzima vodeću poziciju među bh. institucijama koje učestvuju u programu H2020 sa ukupno 8 projekata.

Na Univerzitetu u Sarajevu su 10. oktobra 2019. godine predstavljena četiri nova projekta organizacionih jedinica Univerziteta u Sarajevu odobrena u okviru Evropskog programa za istraživanje i inovacije Horizont 2020.

Riječ je o projektima koji će uz podršku Rektorata biti implementirani na tri organizacione jedinice Univerziteta u Sarajevu: Fakultetu političkih nauka, Fakultetu islamskih nauka i Elektrotehničkom fakultetu:

1. Preventing and Addressing Violent Extremism through Community Resilience in the Balkans and MENA (PAVE)
2. Contexts of Extremism in MENA and Balkan Societies (CONNEKT)
3. RESILIENCE (REligious Studies Infrastructure: tooLs, Experts, conNections and Centers)
4. OPENQKD – OPEN EUROPEAN QUANTUM KEY DISTRIBUTION TESTBED [:OPEN:]QKD

Kroz ova četiri projekta Univerzitet u Sarajevu će za istraživačke i druge prateće projektne aktivnosti dobiti 461.735,00 eura iz najvećeg svjetskog budžeta za istraživanje i inovacije, te ostvariti istraživačku saradnju sa čak 73 istraživačke institucije i velike kompanije iz Evrope i svijeta.

Prof. dr. Rifat Škrijelj naglašava da, u vremenu kada izdvajanja za nauku i istraživanja nisu na zadovoljavajućem nivou, napore naših profesora i istraživača moramo pohvaliti i javno, te dati dodatni podsticaj akademskoj zajednici u BiH u nastojanjima da i u okviru naučnoistraživačke djelatnosti držimo korak sa kolegama u Evropi i svijetu.
„U našim naporima nam sa određenim budžetskim sredstvima pomažu resorna ministarstva na svim nivoima vlasti. Ministarstvo civilnih poslova na godišnjem nivou kroz grantove podržava pojedince i institucije koji pripremaju aplikacije za program H2020, a od ove je godine takav vid podrške u izdvajanja za nauku uključilo i Ministarstvo za obrazovanje, nauku i mlade KS, što svakako vrijedi pohvaliti“, istakao je rektor Škrijelj, te naglasio da Univerzitet u Sarajevu prepoznaje značaj učešća u istraživačkim projektima, te stoga ulaže napore i poduzima mjere kako bi broj UNSA članica u projektima u okviru H2020 i broj njihovih aplikacija bio što veći i u tome ćemo ustrajati.

Gospodin Suvad Džafić, pomoćnik ministra za nauku i kulturu u MCP BiH, istakao je da je rezultat koji je postigao Univerzitet u Sarajevu ujedno i rezultat Ministarstva civilnih poslova BiH, institucije odgovorne za program Horizont 2020, njegovu promociju i implementaciju u Bosni i Hercegovini.
„Jako je važno da BiH preko svojih institucija, istraživačkih centara i istraživača učestvuje u okvirnim programima, te smo, zahvaljujući njima, uvijek uspijevali da se pridružimo okvirnim programima i pored velike konkurencije na nivou EU i nedostatka sredstava“, naveo je gospodin Džafić.

Prorektorica prof. dr. Dženana Husremović je naglasila da će potpisivanjem ugovora o grantu za ove projekte Univerzitet u Sarajevu preuzeti vodeću poziciju među bosanskohercegovačkim institucijama koje učestvuju u programu H2020, sa ukupno 8 projekata.
„Univerzitet u Sarajevu bilježi učešće u okvirnim programima za istraživanje još od Okvirnog programa 5 (FP5), a do sada su naši fakulteti i instituti učestvovali u ukupno 47 projekata“, istakla je prorektorica Husremović.

Projekte i njihovu važnost za naučno istraživanje u Bosni i Hercegovini predstavili su: prof. dr. Damir Kapidžić, Fakultet političkih nauka, voditelj projekta CONNEKT, prof. dr. Ahmet Alibašić, Fakultet islamskih nauka, voditelj projekta RESILIENCE, i doc. dr. Miralem Mehić, Elektrotehnički fakultet, voditelj projekta OPENQKD.
Predstavljanju projekata prisustvovali su i gospodin Ammar Miraščija, šef Odsjeka za nauku u Ministarstvu civilnih poslova Bosne i Hercegovine, te prorektorice Univerziteta u Sarajevu prof. dr. Aida Hodžić i prof. dr. Maida Čohodar-Husić.

*Horizont 2020 je program Evropske unije za istraživanja i inovacije i predstavlja najveći sistem finansiranja za ove svrhe u svijetu. Program nudi oko 80 milijardi eura bespovratnih sredstava organizacijama iz svih sektora (akademskom sektoru, državnim organizacijama, privredi, srednjim i malim kompanijama, udruženjima, nevladinim organizacijama) u cilju intenziviranja aktivnosti na inovacijama i naučnoistraživačkoj djelatnosti bliskoj tržištu.

Članstvo doc. dr. Senada Ćemana u međunarodnom istraživačkom projektu COST-a

Doc. dr. Senad Ćeman, voditelj Katedre za fikh na Fakultetu islamskih nauka u Sarajevu od 2019. godine učestvuje u međunarodnom istraživačkom projektu pod nazivom „IS-LE Cost Action CA18129 – Islamic Legacy: Narratives East, West, South, North of the Mediterranean (1350-1750).

Projekat se realizira za period 2019.-2023. godina kao istraživač WG 3 – Beyond Borders grupe.

Doc. dr. Senad Ćeman je tokom 2022. godine u sklopu istraživanja objavio rad o temi „Hajdučko prijateljstvo na granicama dva carstva – etička refleksija“.

Svrha istraživanja je pružiti transnacionalni i interdisciplinarni pristup sposoban za prevladavanje segmentacije koja trenutno karakterizira proučavanje odnosa između kršćanstva i islama u kasnoj srednjoj i ranoj modernoj Evropi i na Mediteranu. Više o istraživanju se može pogledati na linku: https://is-le.eu/

COST (Evropska saradnja u nauci i tehnologiji) je organizacija koju finansira mreže za istraživanje i inovacije. Aktivnosti ove organizacije pomažu povezivanju istraživačkih inicijativa širom Europe i šire i omogućuju istraživačima i inovatorima da razviju svoje ideje u bilo kojem polju znanosti i tehnologije dijeleći ih sa svojim kolegama. COST akcije su mreže odozdo prema gore s trajanjem od četiri godine koje potiču istraživanje, inovacije i karijere.

Ovaj prostor trenutno uključuje institucije iz 31 različite evropske i mediteranske zemlje, kao i oko 100 viših i mlađih istraživača iz različitih disciplina (istorija, istorija umjetnosti, filologija, antropologija, društvene nauke, istorija nauke, politika itd.).

Planirano je da se istraživanje privede kraju do kraja 2023. godine a najznačajniji rezultati
istraživanja budu nakon toga objavljeni.

Izvještaj o učešću Fakulteta islamskih nauka u međunarodnom Barzinji projektu 2022/2023 ak. godine

(Učešće studenata Fakulteta islamskih nauka u međunarodnom COIL projektu „Liderstvo u obrazovanju u BiH i SAD-u“ s prof. dr. Dinom Sijamhodžić-Nadarević)

U zimskom semestru ak. 2022/23. godine realizovan je novi COIL projekat (Collaborative Online International Learning/Internacionalno suradničko online učenje u nastavi) na temu “Liderstvo u obrazovanju u BiH i SAD-u”, u kojem su, između ostalog, učešće uzeli i studenti Fakulteta islamskih nauka u Sarajevu sa voditeljicom projekta prof. dr. Dinom Sijamhodžić- Nadarević.

COIL projekat realiziran je u okviru saradnje Univerziteta u Sarajevu i Fakulteta islamskih nauka na širem projektu Jamal Barzinji Univerziteta Shenandoah u Winchesteru (Virginia, SAD). Pretodni projekat u saradnji pomenuta dva fakulteta realizovan je u toku akademske 2021/22. godine o temi interkulturalne i interreligijske vrijednosti na nastavničkim studijski programima u BiH i SAD-u. (https://fin.unsa.ba/ucesce-prof-dr-dine-sijamhodzic-nadarevic-i-
studenata-fin-a-u-medjunarodnom-barzinji-projektu/ )

Realizacija ovogodišnjeg COIL projekta, na temu “Liderstvo u obrazovanju u BiH i SAD-u” protekla je kroz nekoliko faza.

U navedenom periodu, uz mentorsvo prof. dr. Dine Sijamhodžić-Nadarević studenti dodiplomskog, master i doktorskog studija na FIN-u, te studenti doktorskog studija Shenandoah univerziteta uz mentorstvo prof. dr. Catherine Schiffman imali su priliku upoznati se, raditi u timovima, analizirati nacionalne i internacionalne pravne okvire i instrumente, inicijative, politike, preporuke u pogledu obrazovnog liderstva te obavljati intervjue s obrazovnim liderima kako u BiH, tako i u SAD-u. Nizom koraka od upoznavanja grupa, analiziranja istaknutih dokumenata, pripremanjem i obavljanjem intervjua sa obrazovnim liderima kako u predškolskom, osnovnoškolskom tako i u srednjoškolskom sistemu, projekt je priveden kraju grupnim prezentovanjem rezultata koji su sadržavali uvid u očekivanja koja se stavljaju spram obrazovnih lidera unutar pravnih okvira, uvid u praksu obrazovnih lidera, njihove izazove, intencije, nedostatke i prednosti njihovog poziva, ali i preporuke za napredak na polju liderstva u obrazovanju definiranih rezultatima komparacije primjera dobrih praksi u BiH i SAD-u.
Studenti Fakulteta islamskih nauka u Sarajevu, koji su uzeli učešće u ovom projektu su: Ahmed Čolić, Anis Sulejmanović, Zilha Mujković, Aida Memić, Adna Sefer, Semir Mrkaljević, Esma Klisura, Hasanaga Muminović, Zejd Špijodć, Abdurahman Hadžić, Reuf Ibreljić, Bakir Halilagić te Kerima Kosovac. (prilog slika)

Po okončanju programa profesorice i studenti dobili su certifikate.
Na slijedećim linkovima mogu se pratiti objavljene vijesti o projektu:

https://fin.unsa.ba/ucesce-studenata-fakulteta-islamskih-nauka-u-medjunarodnom-coil-projektu-liderstvo-u-obrazovanju-u-bih-i-sad-u-s-prof-dr-dinom-sijamhodzic-nadarevic/

https://www.preporod.info/bs/article/36975/ucesce-studenata-fakulteta-islamskih-nauka-u-medunarodnom-coil-projektu-liderstvo-u-obrazovanju-u-bih-i-sad-u

FIN u međunarodnom Barzinji projektu – Izvještaj za 2020-21

ANNOUNCEMENT Barzinji project 2021 -dina s.n.

Opis sadržaja knjige

Ova knjiga dolazi u pravo vrijeme, kada je Bosna i Hercegovina ponovo u fokusu međunarodne pažnje, a analize koje sadrži mogu pomoći u razumijevanju kompleksnih političkih i pravnih prilika u kojima se danas nalazimo. U postojećoj literaturi o odnosima države i religije u postkomunističkim zemljama Istočne Evrope, veoma malo ili nimalo pažnje posvećeno je razvojima na ovom planu koji su se dogodili u Bosni i Hercegovini u periodu od početka 1990-ih. Dvije pionirske publikacije o religiji i pravu u postkomunističkoj Evropi, koje su uredili S. Ferrari i W. Cole Durham, Jr. (2004.), pripremljene su prije nego što je novo zakonodavstvo o religijama stupilo na snagu u Bosni i Hercegovini. Čak i kasnije objavljene naučne publikacije o pravu i religiji u evropskim državama (npr. G. Simonsa i D. Westerlunda, W. Colea Durhama, Jr. i Bretta G. Scharffsa, J. Tempermana, N. Doea i dr.) nisu uključile postkomunističku i postratnu Bosnu i Hercegovinu. Važno je napomenuti da predmet ove knjige nije bio sveobuhvatno tretiran ni na južnoslavenskom govornom području. Prema tome, da bi popunila prazninu u akademskoj literaturi, ova knjiga istražuje dinamiku odnosa između prava, države i religije u postkomunističkoj/postratnoj Bosni i Hercegovini, s ciljem da pruži odgovore na slijedeća ključna pitanja: Koja su to nova pravna rješenja koja su omogućila državi i religijskim zajednicama da se prilagode liberalnim demokratskim standardima prava na slobodu religije? Da li su pristupi zakonodavsta i sudova u definiranju odnosa između države i religije bliži principu striktne neutralnosti države ili, alternativno, pružaju prostor za saradnju države i religijskih zajednica? Koja su to ključna neriješena pitanja u vezi s osiguranjem individualne slobode religije i konsolidacijom odnosa između države i tradicionalnih religijskih zajednica u Bosni i Hercegovini? Analize koje knjiga obuhvata temelje se na istraživanju više od osamdeset zakona i podzakonskih akata, nekoliko desetina presuda domaćih i međunarodnih sudova, preporuka Institucije ombudsmena za ljudska prava Bosne i Hercegovine, međunarodnih izvještaja o stanju ljudskih prava u Bosni i Hercegovini, kao i mnoštva podataka koji su prikupljeni sa različitih nivoa vlasti, od državnog, preko entitetskog i Brčko Distrikta BiH, do kantonalnog i općinskog, a tiču se stvarnog stanja religijskih prava i implementacije normativnog okvira o
položaju religijskih zajednica.

Informacija za web o knjizi Law, State and Religion in Bosnia and Herzegovina

KNJIGA NEDŽADA GRABUSA IZ SERIJE:  Annotated Legal Documents on Islam in Europe, Volume: 21 – Annotated Legal Documents on Islam in Europe: Slovenia i izdanju BRILLA

Nedžad Grabus, Annotated Legal Documents on Islam in Europe: Slovenia (Brill, 08 Apr 2021), 163 str.

Tokom 2021. godine u izdanju renomirane izdavačke kuće Brill publicirana je knjiga Annotated Legal Documents on Islam in Europe: Slovenia – Anotirani pravni dokumenti o islamu u Evropi: Slovenija. Knjiga se sastoji se od zbirke pravnih dokumenata koji se tiču statusa islama i muslimana u Sloveniji. Pravni tekstovi su objavljeni na originalnom slovenačkom jeziku, dok su napomene i prateći materijal na engleskom jeziku. Pod pravnim dokumentima podrazumevaju se tekstovi zakona, uključujući relevantne podzakonske akte, kao i značajne sudske odluke. Svakom zakonskom tekstu prethodi uvod koji opisuje historijske, političke i pravne okolnosti njegovog usvajanja, kao i kratak pasus koji rezimira njegov sadržaj. Fokus zbirke je na vjerskim dimenzijama prisustva muslimana u Evropi, odnosno na pristupu pojedinaca da praktikuju svoje vjerske obaveze i na sposobnosti da organiziraju i manifestiraju svoj vjerski život.

Prof. dr. Nedžad Grabus je redovni profesor na Fakultetu islamskih nauka Univerziteta u Sarajevu Na Univerzitetu u Ljubljani i gostujući je profesor i član uredništva časopisa “Unity and Dialogue”. Više od petnaest godina obavljao je funkciju muftije Mešihata Islamske zajednice u Republici Sloveniji.

(link: https://brill.com/display/title/26852?language=en)